دیولق نام روستایی باستانی در15 کیلومتری شهرستان اردبیل است که نامی اسطوره ای می باشدو طبق اسناد تاریخی زرتشت سوم دراین محل با دیوها پیکار کرده است واحتمالا منظور از دیوها همان خصایص شیطانی ودیو گونه انسانهاست که در روایات اسلامی از آن به عنوان جنود شیطانی یاد شده است و در درون انسان قرار دارد و همیشه با جنود رحمانی در جنگ می باشند.
بهروزصبوری
دیولق : برابر ابجد: ۱۵۰
ماده 16- عضو متقاضی استعفا باید تقاضای خود را با ذکر دلایل به رئیس شورا تقدیم نماید و رئیس آن را در نخستین جلسه علنی بعدی شورا در دستور کار قرار دهد و در این فاصله عضو متقاضی می تواند در صورت تمایل اعلام انصراف نماید.
ماده17- برای بررسی تقاضای استعفا ابتدا تقاضا قرائت می شود ، سپس شخص متقاضی یا عضو دیگری به تعیین او حداکثر نیم ساعت دلایل استعفا را بیان می نمایدو مخالف یا مخالفان نیز به همان مدت می توانند صحبت کنند و پس از آن رأی گیری انجام می شود.
ماده 18- هرگاه تقاضای استعفای تعدادی از اعضای شورا به نحوی باشد که مانع از رسمیت یافتن جلسه گردد ، قابل طرح در شورا نیست .
ماده19 - غیبت از جلسات شورا با اطلاع رئیس شورا امکان پذیر است.
تبصره 1- تشخیص موجه بودن غیبت و تأخیر در جلسات شورا بر عهده شورا می باشد و در هر صورت اعلان رسمی غیبت و تأخیر با رئیس شورا خواهد بود.
تبصره 2- رسیدگی به موجه و غیرموجه بودن تأخیر در پایان همان جلسه و غیبت در اولین جلسه بعدی به عمل می آید و عضو غایب می تواند در این فاصله دلایل خود را مبنی بر موجه بودن غیبت به رئیس شورا ارایه دهد.
ماده20- در مواردی که بر اساس قوانین و مقررات نماینده ای از شورا به عنوان عضو سایر مجامع و شوراها انتخاب می شوند ، نماینده یادشده با تصویب شورا انتخاب و توسط رئیس شورا معرفی می شوند.
تبصره- نمایندگان منتخب موظفند گزارش کار خود را در اولین جلسه به اطلاع اعضا برسانند و به صورت کتبی نیز به رئیس شورا ارایه نمایند.
ماده21- موضوع یا موضوعات مختلف قابل طرح در شورا با درخواست هر یک از اعضا یا تقاضای کتبی شورای اسلامی بخش ، بخشدار یا دهیار ذیربط و با تشخیص رئیس شورا در دستور کار شورا قرارمی گیرد.
ماده22- صورتجلسات شورا باید طوری تنظیم شود که در آن تاریخ و دستور کار هر جلسه ، اسامی اعضای حاضر و غایب ، تعداد آرای مثبت و منفی اعضا به هر یک از موضوعات مورد بحث ، اسامی مدعوین و حاضران ، در صورت حضور به همراه رئوس مطالب مطرح شده در جلسه و تمامی مصوبات آمده باشد.
ماده23- شورا موظف است نسخه ای از کلیه مصوبات خود را حداکثر تا ده روز به نمایندگان حوزه انتخابیه ،شورای بخش،دهیار، و مسؤولان اجرایی ذیربط ارسال نماید.
ماده24- شورا موظف است در نیمه دوم فروردین هر سال گزارش سالانه خود را تنظیم و به شورای اسلامی بخش و بخشدار ارسال نماید.
ماده25- دستور جلسات شورا باید به ترتیب وصول پیشنهادات و با توجه به اولویتها از طرف هیئت رئیسه تهیه شود و حداقل یک هفته قبل از تشکیل جلسه در اختیار اعضا قرار گیرد.
تبصره1 - در صورت تعدد تقاضاها در یک زمان تشخیص اولویت با هیئت رئیسه خواهد بود.
تبصره 2- با تصویب اکثریت مطلق اعضای حاضر می توان موضوع دستور جلسه را برای مدت معینی به تعویق انداخت یا مسکوت گذاشت.
ماده26- رئیس شورا می تواند قبل از ورود در دستور جلسه به مدت ده دقیقه در مورد مسائل مهم روز شوراها مطالبی را که آگاهی اعضا از آن ضروری می باشد، به اطلاع آنها برساند.
تبصره – در صورت صحبت خارج از موضوع هر یک از اعضا ، رئیس جلسه به او تذکر خواهد داد و در صورت دو نوبت تذکر در نوبت سوم ناطق از ادامه نطق منع خواهد شد.
ماده27- اخطار راجع به منافی بودن پیشنهادها با قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، قوانین و مقررات جاری یا آیین نامه داخلی شورا بر اظهارات دیگر مقدم است.
ماده28- در صورت توهین به اشخاص حقیقی یا حقوقی ، در همان جلسه یا در جلسه بعد ، با تشخیص هیئت رئیسه به آنها تا پانزده دقیقه اجازه نطق در دفاع از خود داده خواهد شد.
ماده29- شورا در صورت نیاز و با مسؤولیت خود می تواند به منظور مشورت در زمینه موضوعاتی که در دستور کار خود قرار داده است از اشخاص غیر عضو دعوت به شرکت در جلسه بدون حق رأی نماید
ماده30- شورا می تواند در ارتباط با وظایف خود اطلاعات مورد نیاز را از دستگاهها ، ادارات و سازمانهای دولتی درخواست نماید.
تبصره – در مواردی که طرحهای مشترک بوسیله چند روستا به مورد اجرا گذارده می شود انجام آن علاوه بر تصویب شورا باید با هماهنگی شورای اسلامی بخش باشد.
ماده31- چنانچه یک یا چند نفر از اعضای شورا نسبت به عملکرد دهیار ی اعتراض یا ایرادی داشته باشند ایتدا رئیس شورا موارد را به صورت واضح به دهیار تذکر کتبی خواهد داد در صورت عدم رعایت مفاد مورد تذکر ، موضوع به صورت سؤال مطرح خواهد شد که در این صورت رئیس شورا سؤال را کتباً به دهیار ابلاغ خواهد کرد و حداکثر ظرف ده روز پس از ابلاغ ، دهیار موظف به حضور در جلسه عادی و فوق العاده شورا و پاسخ به سؤال می باشد . چنانچه دهیار از حضور استنکاف ورزیده یا پاسخ قانع کننده تشخیص داده نشود ، طی جلسه دیگری موضوع مورد بررسی قرار می گیرد و شورا می تواند با رأی اکثریت مطلق اعضا، دهیار را برکنار کند و فرذ جدیدی را انتخاب نماید.
ماده32- نحوه اداره جلسات، رأی گیری و بررسی پیشنهادهای واصل شده بر اساس دستورالعملی است که به تصویب شورای عالی استانها می رسد.
ماده33- هر تیره از عشایر کوچ رو کشور با حداقل بیست خانوار در حکم یک روستا است و شورای اسلامی آن بر اساس این آیین نامه عمل می کند.
تعریف: خانه بهداشت محیطی ترین واحد روستائی ارائه خدمت در نظام شبکه های بهداشتی درمانی کشور است . هر خانه بهداشت بسته به شرایط جغرافیایی- به ویژه امکانات ارتباطی و جمعیت – یک یا چند روستا را تحت پوشش خود دارد.
وظایف بهورزان در خانه های بهداشت:
- سرشماری سالانه و ثبت اطلاعات:
هر خانه بهداشت، در شروع کار و در آغاز هر سال، باید اطلاعات آماری کاملی از منطقه تحت پوشش خود جمع آوری کند. برای این کار، منازل هر یک از روستاهای تحت پوشش طبق نظم خاصی شماره گذاری می شود. تعداد خانوارها و تعداد افراد هر خانوار به تفکیک نام، سن جنس، نسبت با سرپرست خانوار، شغل و میزان سواد، بارداری، معلولیت و بیماری مزمن و تغییرهای جمعیتی خانوار(ازدواج، مرگ، مهاجرت) و ... ثبت می گردد. مشخصات مجتمعهای موجود (آب، فاضلاب، نوع مصالح بکار رفته در مسکن و دفع فضولات....)، شرایط محیطی(را ه ارتباطی، فاصله ها، اماکن عمومی و...)، چگونگی مواد غذایی و تغذیه مردم و نیز سایر اطلاعات لازم در پرونده خانوار ثبت می شود. برای این مقصود، تهیه فرمهای خلاصه و حتی المقدور آسان و ساده اهمیت بسیاری دارد. پس از سرشماری اولیه یا سالانه، گروههای سنی، جنسی، شغلی و... که برنامه مراقبت بهداشتی معینی دارند، دسته بندی، ثبت و برنامه مراقبت بهداشتی آنها تنظم می گردد. با جمع آوری و دسته بندی این اطلاعات وسعت عمل، حجم فعالیت و میدان عملیاتی خانه بهداشت روشن می شود.
-آموزش بهداشت عمومی
- مشکل ترین، مهمترین و امید بخش ترین نقش خانه بهداشت، آموزش بهداشت است . بعلت ظرافت، بردباری و دقت فراوانی که در این کار لازم است، انتظار می رود وقت زیادی را بخود اختصاص دهد.
خانواده و مدرسه، که بیش از دو سوم هدفهای آموزشی بهداشت عمومی را در خود دارد، مناسبترین و بارورترین عرصه های این فعالیت است. اگر آموزشهای خانه بهداشت در این عرصه ها بخصوص در مدرسه، موفقیت آمیز باشد، معلمان در مدرسه و کودکان در خانه تداوم بخش مفاهیم مورد نظر خواهند بود. کودک به اقتضای قدرت فراگیری با سرعت بیشتری به تغییر رفتار دست می یابد، این رفتارهای تغیر یافته را به میان خانواده می برد و عادتهای نو و صحیح را به دیگران انتقال می دهد. این کیفیت نه تنها در حال حاضر بر مجموعه آگاهیها و رفتار خانواده اثر مستقیم می گذارد بلکه آشنایی و آمیختگی نسل آینده را نیز با مفاهیم و رفتار بهداشتی افزون تر می سازد. بعبارت دیگر خارج ساختن نقش آموزش بهداشت از قالب تنگ موجود، شاید تنها راه تأمین و تضمین آگاهیهای بنیانی و مؤثر بهداشتی باشد. در این راه فراهم آوردن موجبات آموزشی معلمان مدارس روستایی و کسانی که با جمعیتهای گروهی سر وکار مستمری دارند نقشی سازنده و پرسود خواهد داشت. بخش عمده دیگری از آموزشهای بهداشت در جریان مراقبتها و بصورت چهره به چهره خواهد بود که مؤثرترین طرق آموزش بهداشت است.
- تشکیل گروههای داوطلب و شوراهای محلی بهداشت
اگر ضابطه انتخاب فرد بومی درست انجام گیرد، بدلیل آشنایی عمیق کارکنان بومی با آداب و رسوم محل، باورها و اعتقادهای مردم و استفاده از گویشهای محلی امکان برقرای ارتباط کارکنان خانه بهداشت با جامعه و نفوذ آموزشهای آنان در مردم محل خدمت بیشتر خواهد بود. جلب اعتماد مردم موجب می گردد که علاقمندی و گرایش آنان برای مشارکت در فعالیتهای بهداشتی افزایش یابد. مشارکت و مداخله مردم در خدمات بهداشتی که عامل تعیین کننده ای برای مراقبت از خویش(self-care) و خود اتکایی (self-reliance) جامعه است، باید اساسی ترین خط مشی نظام بهداشتی کشور باشد. در این راستا کارکنان بومی خانه بهداشت مناسبترین گروه برای پایه گذاری و گسترش این مشارکتها بشمار می روند. مثلاً ، استفاده کارکنان از بستگان و دوستان خویش برای انجام بعضی از کارها مثل پیگیری و تبلیغ کسانی که در موعد مقررمراجعه نمی کنند و یا نامنظم مراجعه می نمایند، انجام برخی از خدمات نظیر وزن کردن زنان حامله و کودکان، درست کردن محلول ORS و... می تواند مقدمه ای باشد که بتدریج به تشکیل گروههای داوطلب، در زمینه هر یک از خدمات و تشکیل شوراهای محلی بهداشت منجر گردد.
- مراقبت از زنان باردار:
- نگهداری آمار دقیق و تشکیل پرونده برای کلیه زنان باردار پیگیری آنها در مراحل مختلف پیشرفت حاملگی
- تکمیل فرم مراقبت دوران بارداری در اولین دیدار زن باردار، ثبت سوابق و نتجه زایمانهای قبلی، درج نتایج اولین معاینه در فرم مراقبت
- برآورد تاریخ تقریبی زایمان و درخواست آزمایشهای تشخیصی لازم
- در دیدارهای بعدی: زنان باردار در شش ماه اول حاملگی ماهی یکبار، در ماه هفتم و هشتم دوبار و در ماه نهم هر هفته یکبار تحت مراقبت قرار می گیرد، تا دوران حاملگی را با شرایط مناسبی به پایان برسانند. سنجش پیشرفت حاملگی، آموزش زن باردار در مورد تغذیه، ورزش، پوشاک، مراقبت از پستانها، اهمیت دادن آغوز ، تغذیه با شیر مادر و سایر مراقبتهای دوران بارداری، تزریق واکسن کزاز یا تؤام ، آموزش طرز مراقبت صحیح از نوزاد، روش درست شیر دادن، تغذیه شیر خوار و...
- اعزام زنان باردار نیازمند مراقبتهای ویژه به مرکز بهداشتی درمانی مربوطه
- مساعدتهای لازم برای تأمین امکان زایمان سالم و بهداشتی برای زنان حامله تحت نظر، اعم از همکاری با مامای محلی یا معرفی و فراهم آوردن تسهیلات لازم برای اعزام آنها به مرکز بهداشتی درمانی و ثبت جریان و نتیجه زایمان در پرونده مادر.
- آموزش مراقبتهای بعد از زایمان و کمک به انجام آنها
مراقبت از کودکان 8-0 سال
- تکامل کودک ازدوران جنینی آغاز میشود وبامراقبت وتغذیه مطلوب دردوران بارداری , فرصت رشد وتکامل مطلوب کودک که حق طبیعی اوست فراهم میشود. مهمترین دوران تکامل مغزی کودک دردوسال اول زندگی است که نقش قابل ملاحظه ای برعملکرد ذهنی , جسمس,روانی,اجتماعی وایمنی کودک دارد تجربیاتی که کودک درسالهای سوم تاپنجم زندگی کسب میکند اورا برای کسب مهارتهای اجتماعی ویادگیری دردوران مدرسه آماده میسازد. تجربیات ومهارتهای کودک دردوران 8-6 سالگی که بدوورود به مدرسه است درقدرت یادگیری اودر دوران تحصیل حیاتی است . بنابراین مراقبت ازکودک , حمایت , آموزش ورشد وتکامل مطلوب , ازدوره لقاح آغاز میشود ونه تنها مراقبت کودک بلکه مراقبت ازمادر نیز برای بقاء رشدوتکامل کودک حائز اهمیت است .
- کودکانی که ازمراقبت مطلوب برخوردار هستند در آموزش وسایر خدمات اجتماعی ازبقیه جلوترهستند . توان تولید بیشتری دارند وبه قانون بیشتر احترام میگذارند , لذا هزینه های آینده برای آموزش , بهداشت وهزینه های اجتماعی کاهش خواهد یافت وسرمایه های اجتماعی فزونی می یابد.
توجه خاص به تکامل آنها درسنین زیر 8سال وبه ویژه زیر 5 سال از , ازاهمیت ویژه ای برخوردار است
برنامه مراقبت کودک سالم به دنبال یافتن راهی برای جداکردن کودکان سالم ازکودکان به ظاهر سالم یا مستعد به بیماری است که هنوز نشانه های بیماری درآنها مستقر نشده است . درحقیت هدف این برنامه طراحی نظام غربالگری استاندارد مراقبت کودکان صفرتا هشت سال واجرای آن میباشد.
خلاصه ارزیابی وطبقه بندی برای تمام کودکان کمتر از 8 سال
ازمادر درمورد سلامت کودک سوال کنید |
|
اگر برای مراقبت های دوره ای مراجعه کرده است مراحل زیر رادنبال کنید
(اگر برای مراقبت ویژه آمده است مراقبتهای پیگیری رابه عمل آورید)
|
کنترل کودک ازنظر نشانه های خطر، وضعیت عمومی |
کنترل کودک کمتراز 2ماه از نظر وضعیت زردی |
کنترل کودک ازنظر وضعیت وزن |
کنترل کودک ازنظر وضعیت قد |
کنترل کودک ازنظر وضعیت دورسر |
کنترل کودک ازنظر دهان ودندان |
کنترل کودک ازنظر وضعیت بینایی |
کنترل کودک ازنظر وضعیت تکامل |
وضعیت واکسیناسیون ومکمل های دارویی کودک راکنترل کنید وتصمیم بگیرید آیا امروز نیاز به واکسن یا داروی مکمل دارد ؟ |
سپس توصیه های لازم راارائه وبامادر مشاوره کنید |
- آموزش ، اجرا و پیگیری برنامه های تنظیم خانواده در زنان 10 تا 49 ساله شوهردار این گروه ماهی یکبار مورد مراقبت قرار می گیرند.
آموزش و مراقبتهای تغذیه ای
مواد غذائی، چکونگی پخت و مصرف آنها در مناطق مختلف کشور، تابع شرایط اقلیمی- جغرافیایی، سنتها و عادات مردم آن ناحیه است. شناخت این ویژگیها، تعیین علل و نوع کمبودهای غذایی باید به دقت مورد توجه قرار گیرد. جا دارد که آموزشهای خانه بهداشت بطور عمده در جهت یافتن راههای استفاده صحیح از مواد غذایی موجود عادت کنند و بتدریج مواد غذایی لازم و جدید در عادتهای غذایی آنان را یابد. مثلاً اگر کارشناسان تغذیه مراکز بهداشت استانها ضمن بررسیهای خود برای شناخت منابع غذایی رایج در منطقه، کمبودی در مصرف سبزیهای تازه ملاحظه کنند. باید طبق برنامه ریزی دقیقی محوطه حیاط خانه های بهداشت را به عرصه ای برای کاشت انواع سبزیها، گوجه فرنگی و ... بدل کنند و طرز کاشت، برداشت و استفاده از مواد مذکور را توسط بهورزان عملاً به مردم بیاموزند. نگهداری و پخت صحیح مواد غذایی قابل دسترس نیز باید قسمت دیگری از فعالیتهای خانه های بهداشت باشد.
مراقبت از دانش آموزان و بهداشت مدارس
- بازدیدهای منظم از مدارس روستاهای تحت پوشش در طول سال تحصیلی و تشکیل جلسات آموزشی برای دانش آموزان
- معاینه جمعی دانش آموزان بطوری که هر دانش آموز در طول سال تحصیلی دو بار مورد معاینه قرار گیرد. در این معاینه ها، دانش آموزان باید از نظر ضایعات قارچی مو، ضایعات پوستی دیگر، ورم ملتحمه، تراخم، مشکلات دید و شنوایی و... در بررسی و موارد مشکوک به پزشک ارجاع داده شوند.
- بررسی بهداشت محیط اعم از مجموعه کلاسها، ، دستشویی ها و فاضلاب و...
- بررسی بهداشت بوفه مدرسه از نظیر محیط بوفه، مواد غذایی، کارکنان بوفه
- بررسی بهداشت اماکن عمومی مجاور مدرسه مثل بقالیها، رستورانها، ساندویچ فروشیها، دستفروشها و...
-
بهداشت دهان و دندان
- آموزش مادران باردار در زمینه بهداشت دهان و دندان در دوران بارداری و شیردهی
- آموزش مادران در زمینه بهداشت دهان و دندان شیر خوارانو مراقبت از دندانهای شیری کودکان
- آموزش دانش آموزان در زمینه بهداشت دهان و دندان
- معرفی کردن مواردی که نیازمند مراقبتهای بیشتری هستند به مراکز بهداشتی درمانی
ایمن سازی
در آغاز استقرار خانه بهداشت، کلیه کسانی که واکسیناسیون آنها کامل نیست مشخص می شوند و طبق تقویم زمانی تعیین شده واکسیناسیون آنها انجام می گیرد. با ادامه این برنامه، پس از مدتی فقط ایمن سازی متولدین جدید، مواردیادآور و واکسیناسیون عمومی در جریان همه گیریها مورد نیاز خواهد بود؟ به این ترتیب با اجرای صحیح برنامه واکسیناسیون اکتیو باید:
-همه کودکان زیر 2 سال برنامه منظم و ثبت شده ای برای واکسیناسیون داشته باشند، به نوعی که در هر مقطع زمانی کنترل وضعیت پیشرفت واکسیناسیون هر کودک و کل کودکان این گروه سنی میسر باشد.
- واکسیناسیون تمام کودکان 2 تا 5 ساله کامل باشد و تمام آنها واکسنهای یادآور لازم را دریافت کرده باشند.
- کلیه زنان باردار بایستی علیه بیماری کزاز و دیفتری واکسینه شده باشند.
نظارت بر موازین بهداشت حرفه ای
نظارت بر موازین بهداشت حرفه ای وجود نور کافی در کارگاههای قالی بافی و نظایر آن، آموزش تغذیه مناسب برای کارگرانی که در اماکن کم نور کار می کنند، راههای محافظت چشم و دهان در مقابل گرد و غبار محیط کار، محافظت گوشها در برابر صداهای زیان آور ناشی از کار و ورشهای پیشگیری از مسمومیتها ناشی از حشره کشها و سموم نباتی.
کلیه کارگاههایی که محدوده هر خانه بهداشت قرار دارد باید حداقل هر دو ماه یکبار مورد بازدید قرار گیرد.
محیط عمومی روستا:
در آغاز کار، جمع آوری اطلاعات، نیازهای عمومی روستاهای تحت نظر خانه بهداشت را تا حدود زیادی روشن می سازد. جلب مشارکت مردم و فراهم آوردن موجبات تأمین آب سالم و کافی باید از مهمترین برنامه های بهداشتی تلقی و پیگیرانه دنبال شود، زیرا تأمین این نیاز و نیز دفع بهداشتی فاضلاب و زباله صرفنظر از اثر غیر قابل انکاری که در زندگی روستائیان دارد، در گسترش نفوذ خانه های بهداشت نیز تأثیری بسزا خواهد داشت.
آموزش مردم در جلوگیری از آلوده کردن آبهای مصرفی ده، پر کردن و خشکانیدن یا سمپاشی گندابها و آبچالها از مهمترین اقدامهایی است که باید در این زمینه صورت گیرد.
اقدامهای بهداشتی دیگر از قبیل راهنمایی و کمک به احداث حمام عمومی، کشتارگاه، غسالخانه، رختشویخانه و... نیز از فعالیتهای خانه بهداشت خواهد بود که در همه حال با جلب مشارکت مردم صورت می گیرد.
فعالیت برای تأمین برق عمومی، جاده های ارتباطی، خیابان بندی، درختکاری در محیط روستا و ترویج سبزیکاری در خانه ها و... می تواند مضمون فعالیتهای اجتماعی خانه بهداشت را تشکیل دهد که با یاری مدیریتهای سطوح بالا و همکاری سازمانهای دیگر پیگیری و اجرا شود. این فعالیتها نفوذ کارکنان بهداشتی را در جامعه افزایش خواهد داد.
بهسازی محیط
فعالیت بهسازی:
خانه های بهداشت می تواند زمینه های گسترده ای را در برگیرد، از جمله موارد زیر را شامل باشد:
- پیگیری برای تأمین آب مصرفی سالم و ضد عفونی کردن آبهای آشامیدنی با مشارکت مردم
- کمک به تهیه توالت بهداشتی و دستشوئی
- آموزش و فراهم آوردن وسایل و کمک های لازم برای صاف کردن دیوارها، عایق سازی کف، تأمین پنجره و نور کافی برای اتاقها و پوشش پنجره ها برای جلوگیری از ورودحشرات و مگس
- آموزش مردم و فراهم آوردن امکانات لازم برای دفع صحیح زباله
- آموزش جداسازی درست و منطبق با ضوابط بهداشتی محل زیست از محل نگهداری دام و طیور
- راهنماییهای لازم در باب جمع آوری و دفع فضولات حیوانی
- توجه خاص به بهداشت محیط مدارس که با گروه آسیب پذیرتری سروکار دارد.
- بهداشت محیط و کارگاههای کوچک و خانگی (پنیرسازی، قالی بافی و...)
بهداشت محیط اماکن عمومی:
بهداشت محیط اماکن عمومی نظیر مسجد، مغازه ها و ... هر سه یکبار ماه کنترل گردد.
بهداشت محیط مرکز تهیه و توزیع مواد غذایی و سلامت مواد عرضه شده:
کنترل بهداشت و سلامت مواد غذایی در رستورانها و کافه ها، قصابیها، لبنیات فروشیها و... هر دو ماه یکبار صورت می گیرد.
بازدید منزل:
بازدید از منازل روستایی به دلایل زیر از اهمیت زیادی برخوردار است:
- دوستی و ارتباط کارکنان بهداشت را با خانواده ها ارتقاء می بخشد.
- موجبات آموزش چهره به چهره با آموزش گیرندگان را فراهم می کند
- واقعیت محیط زیست مردم و شرایط طبیعی زندگی آنان را به کارکنان خانه بهداشت نشان می دهد.
- معلوم می کند که درک افراد مختلف از دستورهای بهداشتی در عمل چگونه است و در چه مواردی و چطور باید این عملکرد ها را تصحیح نمود.
- امکان پیگیری درمانی بیماران مزمن و مراقبتهای ویژه را فراهم می سازد.
بنابراین بازدید منزل نباید تنها به پرکدن فرمها منحصر شود، بلکه باید با استفاده از تمام فنون تربیتی، سنتی،
فرهنگی، هوش و ذکاوت فردی عوامل اجرایی، به صورت فعالیتی ثمر بخش و مؤثر در آید.
بیماریابی:
بیماریابی یکی از مهمترین فعالیتهای خانه بهداشت است که باید متناسب با تواناییها و آموخته های کارکنان خانه بهداشت و یافتن تکنولوژی مناسب برای هر مورد سازمان داده شود. غربالگری(screening جمعیت تحت پوشش یا گروههای سنی، جنسی و شغلی خاص از طریق جستجو یک یا چند علامت واضح، مشخص کننده و اختصاصی می تواند بطور مستمر یا در مقاطع زمانی معین، با وسعت و سرعت توسط خانه های بهداشت انجام گیرد. مثل:
- غربال کردن دانش آموزان از نظر کچلی، عوارض پوستی، بیماریهای چشم و مشکلات دید، شنوایی ، اسکلتی و....
- غربالگری کارگران کارگاهها از نظر عوارض پوستی، چشمی، شنوائی و...
- غربال کردن جمعیت از نظر بیماران دارای لکه های بیرنگ پوستی فاقد حس در مناطق آندمیک جذام
- غربال کردن زنان در معرض خطر سرطان پستان با انجام و آموزش معاینه پستان
- غربالگری بیماران مشکوک به مالاریا در مناطق آندمیک مالاریا از طریق گرفتن لام خون از بیماران تب و لرز دار.
- غربال کردن بیماران روانی
- و بسیاری موارد مشابه که می توان با برقراری تکنولوژی مناسبی این غربالگریها را برقرار کرد، مشروط بر این که سطح بعدی ارجاع برای پذیرش بیماران غربال شده ارجاعی آماده شده باشد.
درمان برخی از بیماریها براساس پروتکل : بیمارانی که پروتکل درمانی ابلاغ شده ای دارند (مثل اسهال ARTو...) می توانند مستقیماً توسط خانه بهداشت تحت درمان قرار گیرند.
- کمکهای اولیه درمانی و پیشگیری درمان.
بیمارانی که به خانه بهداشت مراجعه می کنند، پس از معاینه اولیه، تنها از درمانهای علامتی کم خطر و مجاز استفاده خواهند کرد.
نکته مهم: این است که همراه با تجویز داروهای مجاز، باید چگونگی مراقبتهای لازم به بیمار و اطرافیان او آموخته شود. بیماران خانه بهداشت به چهار گروه تقسیم می شوند:
اول : بیمارانی که درمان آنان توسط پزشک تجویز و پیگیری آن به عهده خانه بهداشست گذارده شده است(مانند بیماران مبتلا به مالاریا سل و...)
دوم: کسانی که ناراحتی آنان با دادن داروهای اولیه و درمانهای علامتی برطرف می گردد.
سوم: مراجعینی که احتیاج فوری به پزشک ندارند و می توانند ضمن دریافت داروهای اولیه، برای روز بازدید پزشک در لیست نوبت معاینه پزشکی قرار گیرند.
چهارم: بیمارانی که باید فوری به پزشک مرکز بهداشتی درمانی معرفی شودن که در این صورت برگ ارجاع تنظیم، تسهیلات لازم برای اعزام آنان فراهم می گردد.
در موارد ضروری، مثل بیماریهای واگیردار، آموزش اطرافیان بیمار در زمینه روشهای صحیح پرستاری از بیمار، مصرف صحیح دارو، رعایت موازین پیشگیری و ... بعهده خانه بهداشت است، که باید از طریق مراقبت یا بازدید ادواری در منزل مورد پیگیری قرار گیرد و به این ترتیب ضمن پیگیری درمان بیمار، از سلامت اطرفیان بیمار مراقبت شود.
تزریقات:
جز تلقیح واکسن انجام تزریقات دیگر توسط بهورزان مطلقاً ممنوع است. تزریقات زیر جلدی و عضلانی نیز در مورد هر بیمار و بار اول هر دارو، حتماً باید با حضور پزشک انجام گیرد.
تکرار تزریقات بدون حضور پزشک مشروط به این است که تزریق اول با حضور پزشک انجام گیرد.
تکرار تزریقات بودن حضور پزشک مشروط به این است که تزریق اول با حضور پزشک انجام یافته و دستور ادامه تزریقات بصورت کتبی در نسخه قید شده و در اختیار بهورز قرار گرفته باشد.
پانسمان:
انجام پانسمانهای ساده، جزو وظایف بهورزان است.
فوریتها:
در موارد فوریتها و بروز سانحه(خونریزی عمده، شکستگی، سوختگی، ضربه، خفگی، مسمومیت،...) پس از انجام کمکهای اولیه مناسب ، باید هر چه زودتر بیمار را اعزام نمود و در مورد حوادث جمعی، باید هر چه فوری تر مراتب را به مرکز بهداشتی درمانی اطلاع داد و کمک خواست.
بازتوانی و کمک به معلولان
شناسائی معلولان، ارجاع آنان به مراکز توانبخشی، پیگیری آموزشی مددجویان، خانواده ها و جامعه برای رفتار درست با معلولان و ... باید از خدمات خانه بهداشت باشد، که با برنامه توانبخشی مبتنی بر جامعه در حال گسترش است.
همکاری با دانشجویان اعزامی
در مواقعی که رده های مختلف نیروی انسانی پزشکی، برای کارآموزی و کارورزی، به خانه های بهداشت اعزام می شوند همکاریهای خانه بهداشت در فراهم آوردن امکان و زمینه فعالیت آنها ضرورت دارد.
1- بازدید منزل یا مکان عمومی
شرایط انتخاب و تربیت کارکنانی که برای خدمت در خانه بهداشت منظور شده اند:
در خانه بهداشت فقط یک رده شغلی از کارکنان بهداشت خدمت می کنند، که بر حسب جنس«بهورز زن» یا«بهورز مرد» نامیده می شوند.
الف- شرایط:
بومی بودن: با توجه به وظایفی که برای خانه بهداشت منظور شده است و برای اینکه عوامل اجرائی درک نزدیک تر و صحیح تری از محیط کار و زندگی مردم داشته باشند و بالاخره برای اطمینان نسبی از اقامت دائم پرسنل در روستا و تأمین دسترسی مستمر روستائیان به خدمات و کاسته شدن از بار نقل و انتقالات آتی آنان، پرسنل هر خانه بهداشت، از جمعیت تحت پوشش آن و ترجیحاً از مردم روستای محل استقرار خانه بهداشت یاروستای قمر انتخاب می شود.
سن: برای پذیرفته شدن در آموزش بهورزی، سن پذیرفته شدگان باید حداقل 18 سال تمام و حداکثر 28 سال برای داوطلبین مرد و 26 سال برای داوطلبین زن باسد. در شرایط مساوی افراد متأهل مرجح خواهند بود.
جنس :با توجه به تنوع وظایف خانه بهداشت ، در برنامه هایی که تماس نزدیک و مستمر با مادران و کودکان را ایجاب کند، وجود پرسنل زن(بهورز زن) ضروری است، چه در غیر اینصورت این برنامه ها توفیق نخواهد داشت. طبیعت فعالیتهای دیگر مانند امورمربوط به بهداشت محیط، بهداشت کار و کارگاهها... نیز نشان می دهد که در این زمینه ها وجود بهورز مرد ترجیح دارد.
تحصیل: داوطلبین آموزش بهورزی بایستی حداقل دارای مدرک دیپلم متوسط رشته های علوم ریاضی , علوم تجربی, علوم انسانی , بهیاری ومدیریت خانواده باشند.
تذکر: انتخاب بهورزان توسط کمیته ای مرکب از نمایندگان مرکز آموزش بهورزی، واحد گسترش شبکه ها و گزینش، از طریق آزمون کتبی و شفاهی انجام می شود.
 |
پدیدآورندگان : نویسنده: فرهاد نیک‌نفس‌دولق
موضوع : شعر ترکی - ایران - قرن 14
ناشر : آذرنوین
محل نشر : اردبیل
قطع : رقعی
نوع کتاب : تالیف
زبان اصلی : فارسی
قیمت : 30000
نوع جلد : شومیز
قطع : رقعی
تیراژ : 1000
تعداد صفحات : 250
تاریخ نشر : 1389/9/14
رده دیویی : 089043611
شابک : 978-600-91751-1-6
, "در مجموعه حاضر، شاعر معاصر «فرهاد نیک‌نفس دولق» با الگو گرفتن از کتاب «حیدربابایه سلام» استاد شهریار، اشعاری را در وصف قله بزرگ اردبیل، سبلان به زبان آذری، به نظم در آورده است. لازم به ذکر است در صفحات آغازین این مجموعه، وصیت‌نامه حضرت امام‌خمینی(ره) نیز به صورت منظوم و به زبان آذری به همراه بیوگرافی سراینده، ارائه شده است."
فارغ التحصیلان رشته کشاورزی در قالب طرح اقتصاد مقاومتی بسیج سازندگی اردیبل برای اولین بار کشت چندین گیاهان مهم دارویی را آغاز کردند.
به گزارش خبرنگار افتخاری پایگاه خبری آذرسلام، در راستای اجرای طرح های اقتصاد مقاومتی و برای نخستین بار در سطح استان اردبیل، کارگاه کشت گیاهان دارویی به همت بسیج سازندگی ناحیه مقاومت بسیج شهرستان اردبیل صبح امروز در روستای دیولق از توابع دهستان سردابه افتتاح شد.
سرگرد پاسدار جواد نوحی مسئول بسیج سازندگی ناحیه مقاومت بسیج شهرستان اردبیل در گفتگو با ما، با بیان اینکه این کارگاه برای نخستین بار در قالب طرح های اقتصاد مقاومتی و به همت چند نفر از جوانان تحصیل کرده رشته کشاورزی در سطح استان راه اندازی شده است، گفت: با ایجاد چنین کارگاه هایی علاوه بر عمل به فرامین مقام معظم رهبری مبنی بر بهره مندی جوانان از تخصص خودشان، توانسته ایم در تولید گیاهان دارویی گامی را در قطع وابستگی مان به کشور های بیگانه برداریم.
حسن پورعلی صاحب کارگاه با بیان اینکه در این کارگاه 4 گونه گیاهی آلوئه ورا، سرخارگل، به، لیمو و کدو طبی پرورش داده می شود گفت: در این کارگاه به طور مستقیم برای 8 نفر اشتغالزایی ایجاد شده است.
گفتنی است گیاه آلوئه ورا به تنهایی یک داروخانه بوده و در یک گیاه دارای خاصیت لزج کننده دستگاه گوارش و مؤثر در دروان التهاب معده و برطرف کننده لکه و جوش صورت، گیاه «به لیمو» دارای خاصیت آرام بخش اعصاب و برطرف کننده سردرد و نفخ معده و گیاه سرخارگل تقویت کننده سیستم ایمنی بدن و در درمان بیماری های دهان و دندان و لثه و در جلوگیری از سرماخوردگی مؤثر می باشد.
دراینکه اپرام زردهشت سوم (معرب آن ابراهیم زرتشت) متولد اردبیل می باشد شکی وجود ندارد .ومدارک زیادی در این مورد در دسترس است. و صاحب کتاب آسمانی که در مدت بیست سال در کوه سبلان در غاری بنام غار آتشگاه براو وحی شده است .وپیکار وی در دهی به نام دیولق با خدایان میترایسمی در نزدیکی همان دهکده ی آتشگاه(آغ امام) درساوالان بوده است. وتمامی نامها ومحلهای ذکر شده هم اکنون نیز وجود دارد. فرزند پورشسب می باشد.
نام مادر وی نیز دوغدو میباشد. وقبر اپرام زرد هشت در بلخ (مزار شریف)در افغانستان است. وقبر مادر وی در نزدیکی دهی بنام گنزه یا گنجه در نزدیکی سرعین است.مدارک زیر جزئ کوچکی از هزاران مدارک تاریخی وتطبیق آن با مکانهای جغرافیایی ذکر شده در آنها است. وبه اشتباه افتادن تولد زرتهشت این است که اولا" چندین زرتشت بوده است ومبارزه با دیوان وخدایان متعدد پیکار و مبارزه می کردند. ولاکن زر تشت سوم که متولد اردبیل بوده است.
به موفقیت نایل گشته است. ودوما" اینکه زرتشت به معنای مخترع وپیغمبر میباشد. که میتواند هزاران زرتشت را شامل گردد. که تفکیک وشناسایی محل تولد آنها باهم به اشتباه می افتد. (به نقل ازدارا نجفی خیاط ) 1
1-دارانجفی روزنامه نگاراردبیلی بودندکه درباره دیولق اسنادی را ازیک کتاب قدیمی منتشر کرده بودندکه من آن موقع عکس مدارک واسناد را دروبلاگم گذاشته بودم متاسفانه سرورآپلودکننده دائمی نبود و عکسها ی اسناد ازوبلاگم حذف شد.
ترجمه انگلیسی متن فوق
There is no doubt that Epram Zard-Hasht III (the Arabicized form of which is Ibrahim Zoroaster) was born in Ardabil. Numerous documents are available supporting this claim. He was the recipient of a divine book, which was revealed to him over a period of twenty years in a cave called the “Cave of the Fire Temple” on Mount Sabalan.
His struggle took place in a village named Diulaq, against the gods of Mithraism, near the same Fire Temple village (Agh Imam) in the Savalan region. All the names and locations mentioned still exist today. He was the son of Pourushasp.
His mother's name was Dughdu. The grave of Epram Zard-Hasht is in Balkh (Mazar-i-Sharif), Afghanistan. His mother's grave is near a village called Ganzeh or Ganja, near Sarein (in Ardabil province). The documents below are just a small fraction of the thousands of historical records and their geographical matches to the mentioned places.
The confusion surrounding the birthplace of Zoroaster stems from the fact that, first, there were multiple figures known as Zoroaster, each involved in different struggles against demons and polytheistic gods. However, it was the third Zoroaster, born in Ardabil, who ultimately succeeded.
Second, the term Zoroaster itself means “inventor” or “prophet,” and could refer to thousands of individuals, making it easy to confuse and misidentify their birthplaces.
(Source: Dara Najafi Khayyat)
Note: Dara Najafi was a journalist from Ardabil who had published documents about Diulaq from an old book. At the time, I had uploaded pictures of these documents to my blog, but unfortunately, the image hosting server was not permanent, and the document images were deleted from my blog.
| نام دیو | نام مشابه | توضیح | اوستایی | پارسی میانه |
|---|---|---|---|---|
| اپوش | دیو خشکسالی و با اسپخروش دیو با ایزدان باران‌ساز (از جمله تیشتر) جنگ میکند. | apaoša | apōš | |
| استوئیدات | دیو مرگ | جان را بستاند. | ||
| اسروشتی | دیو ناشنوائی و نافرمانبرداری است. | |||
| اشکهانی | اشگهانیه یا اژگهن | دیو تنبلی است. | ||
| اَکه‌تَش | دیو انکار است. | -akataš | akataš | |
| اَکومَن | اَکه‌مَنه | دیو اندیشه بد و برگزیده دیوان است. | -akōman | -aka.manah |
| بوتی | دیو بت‌پرستی است. | |||
| بوشاسب | بوشایست | دیو خواب سنگین است و مانع از بیداری هنگام سپیده دم میشود. | -būšyastâ | būšâsp |
| پئری‌مئتی | دیو بدمنشی و تکبر است. | |||
| پس دیو | مردمان را از انجام کار باز می‌دارد. | |||
| پوش دیو | دیوی است که انبار میکند نه خود به کار می‌برد و نه به دیگران می‌دهد. | |||
| پینیه | دیو خست است. | |||
| ترومئتی | دیو نخوت و غرور است. | |||
| تب دیو | فهم مردمان را پراکنده میکند. | |||
| جهی | دیو ماده شهوت‌انگیز، پناه دهندهٔ گناهکاران است. | |||
| چشمک | دیو زمین‌لرزه و آورندهٔ گردباد است. | |||
| خشم | برهم زنندهٔ آسایش آفریدگان اهورامزداست. | |||
| دروگ‌دیو | دروج٬ دروغ | دیو دروغ و تباه‌کنندهٔ جهان راستی است. | druj- | |
| دریوی | دیو گدائی و دریوزگی است. | |||
| دیر | دیو پس‌انداختن کار مردمان است. | |||
| رشک | دیو کین‌توزی و بدخواهی است. | |||
| زرمان | دیو پیری است. | |||
| ساوول | دیو گسترش پادشاهی بد و ستم و بیداد و آشوب در زمین و سردار دیوان است. | sâwul | -saurva | |
| سپزگ | دیو سخن‌چینی است. | |||
| سهم | دیو ترس و نهیب است. | |||
| سیچ | سیژ | دیو نابودی است. | ||
| گوزهر | گوچهر | مخالف ماه است. | ||
| مرشئون | دیو فراموشی است. | |||
| میتوخت | دیو بدگمانی است. | |||
| ننک | دیو ننگ است. | |||
| نسو | دروج نسو | دیوی است که بر تنِ مرده می‌تازد و آن را ناپاک میکند. | ||
| وای‌بد | دیو مرگ است. | |||
| ورون |
دیوشهوت |
دیولق دهی است ازدهستان سردابه که در15 کیلومتری غرب شهرستان اردبیل واقع شده است .این روستا دارای 267 نفر جمعیت می باشد. پیکار زرتشت دراین روستا با خدایان میترایسمی در نزدیکی دهکده ی آتشگاه(آغ امام) درساوالان بوده است.
آن شب که مجزای ز شبهای دگر بود
چون میشداگرعشوه ی توتا به سحربود
با آنکه دمی فارغ از این بنده شدی تو
ما را به مه روی تو همواره نظربود
تارفتی وپنهان شدی اندر شب زلفت
ازهجر تو گریان بدم اشکم چو خزر بود
آن دم که سیه زلف تو مانع زرخت شد
باز از مه زیبای توام در دل اثر بود
ازگلشن رویت چو گلی چیده ام آنشب
این عشق جگرسوزازآن لحظه ثمر بود
زان هجر تو بهروز بسوزد دل و جانم
کان درد فراق تو قضا بود و قدر بود
شعر:بهروزصبوری تیرماه1373
ماده 1- اولین جلسه هر دوره شورای اسلامی روستا، که در این آیین نامه شورا نامیده میشود، بعد از قطعی شدن نتایج انتخابات ، در تاریخ نهم اردیبهشت ماه به دعوت بخشدار و با حضور دعوت کننده یا نماینده وی تشکیل می شود و با حضور دوسوم اعضا رسمیت می یابد.
ماده2- در اولین جلسه شورا هیئت رئیسه سنی شامل مسن ترین فرد از اعضای حاضر به عنوان رئیس سنی و جوانترین اعضای حاضر به سمت منشی تعیین می شود.
ماده3- وظایف هیئت رئیسه سنی اداره اولین جلسه اعم از انجام مراسم تحلیف و اجرای انتخابات هیئت رئیسه دائم شورا می باشد.
تبصره – شورا موظف است یک هفته قبل از اتمام دوره هیئت رئیسه نسبت به انتخابات هیئت رئیسه جدید اقدام نماید.
ماده 4- اعضای شورا در اولین جلسه خود از بین اعضای شورا ، هیئت رئیسه شورا شامل رئیس ، نائب رئیس و حداقل یک منشی را برای مدت دو سال و نماینده شورا برای شرکت در انتخابات شورای اسلامی بخش را انتخاب می نمایند.
ماده 5- رئیس شورا موظف است در صورت قطعیت یافتن خروج عضوی از شورا ، مراتب را به بخشداری ذیربط به طور کتبی گزارش دهد تا بخشدار از عضو علی البدل شورا با احتساب رأی وی برای شرکت در جلسات دعوت نماید.
تبصره- در صورتی که عضو خارج شده از شورا عضو هیئت رئیسه یا نماینده شورا در شورای بخش باشد، شورا باید در جلسه ای با هماهنگی بخشدار و حضور نماینده وی ، جایگزین او را برای مدت باقیمانده هیئت رئیسه و نماینده شورا در شورای بخش را برای شرکت در انتخابات شورای اسلامی بخش انتخاب نماید.
ماده 6- عضویت در شورا قائم به شخص است و قابل واگذلری به دیگری نیست . هیچ یک از اعضای شورا حق تفویض اختیارات خود به غیر اعم از عضو یا غیر عضو ندارد.
ماده7- وظایف رئیس شورا به شرح زیر است:
1- مسؤولیت امور اداری و مالی
2- اداره جلسات شورا و برقرای نظم در جلسات
3- دعوت از اشخاصی که حضور آنها در جلسات شورا ضرورت داشته باشد
4- دعوت از اعضا و تقسیم کار بین اعضا.
5- ابلاغ و نظارت بر پیگیری مصوبات شورا.
6- معرفی نماینده یا نمایندگان شورا که از بین اعضای شورا انتخاب می شوند به مسؤولان اجرایی، نهادها و سازمانهای دولتی در صورت درخواست آنها و نیز معرفی نماینده شورا برای شرکت در انتخابات شورای اسلامی بخش.
7- امضای حکم مسؤول و اعضای دبیرخانه و سایر کارکنان شورا براساس تشکیلات تفصیلی شورا.
8- ابلاغ کتبی موارد اعتراض و ایراد اعضا که به صورت روشن به رئیس شورا تقدیم شده است به عنوان تذکر به دهیار.
9- امضای کلیه مکاتبات رسمی شورا.
10 - اعلام روز و ساعت تشکیل جلسه بعد ، قبل از ختم هر جلسه.
ماده 8- نائب رئیس شورا در غیاب رئیس شورا وظایف او را انجام می دهد و در مقابل شورا مسؤول است.
ماده9- وظایف اعضای هیئت رئیسه و نحوه انجام مراسم تحلیف به موجب دستورالعملی تعیین می شود که به تصویب شورای عالی استانها می رسد.
ماده10- جلسات شورا با حضور حداقل دو نفر در شوراهای دارای سه عضو و چهار نفر در شوراهای دارای پنج عضو ، رسمیت می یابد و تصمیمات آن با رأی اکثریت مطلق حاضران معتبر خواهد بود.
تبصره – حداقل آرای لازم برای تصویب تصمیمات در جلساتی که با (5)، (4)، (3) و(2) نفر رسمیت می یابند به ترتیب (3)،(3)، (2)و (22) رأی می باشد.
ماده 11- محل تشکیل جلسات شورا، همچنین مکان نگهداری دفاتر ، اسناد و مدارک شورا باید در مکان مشخص و مناسب و با هماهنگی دهیاری تعیین شود.
ماده 12- جلسات شورا به طور مستمر ماهی چهار بار تشکیل می شود و در صورت نیاز ، جلسات فوق العاده شورا با پیشنهاد دهیار ، رئیس شورا یا سه نفر از اعضا در شوراهای دارای پنج عضو و دو نفر از اعضا در شوراهای دارای سه عضو تشکیل خواهد شد.
ماده13- شورا با تأیید شورای بخش می تواند فعالیتهای سالانه و همچنین برنامه های آینده خود را که جنبه عمومی دارد پس از تصویب با وسایل ممکن به اطلاع اهالی روستا برسانند.
ماده 14- شوراهای واقع در حریم شهرها ، موظف به رعایت مقررات مربوط به حریم شهرها هستند.
ماده 15- هر عضو شورا می تواند از مقام خود استعفا دهد. پذیرش استعفا با تصویب شورا امکان پذیر است.
ائردی (ا- ر- د- ی) نام نهر دیگری است که بمناسبت جریانش در اراضی قریه «ائردی» بدان نام خوانده می شود.
این نهر نیز مثل گلمغان از سبلان سرچشمه می گیرد و طول مسیر آن قریب 30 کیلومتر می باشد. امّا برخلاف نهر گلمغان قسمت اعظم این مسیر، یعنی 20 کیلومتر آن در کوهستان واقع است و تقریبا ده کیلومتر در جلگه جریان دارد
میزان آب آن تقریبا بقدر نهر گلمغان است یعنی در اوایل بهار حدود 120 سنگ، اوایل تابستان 32 و در پائیز قریب 50 سنگ می باشد که بمصرف آبیاری اراضی
دهستانهای « کرد کندی، دیولق، قلعه جوق، عموقین، حمل آباد، دیوله سر ائردی» می رسد.
اردبیل در گذرگاه تاریخ، ج 3، ص: 385-386
اوغوزها که اجداد ترکان آسیای صغیر( ترکیه ) و آذربایجان و عراق و ترکمن ها را تشکیل میدهند مهمترین اقوام ترک هستندو قبل از آنکه اسلام بیاورند در شمال ترکستان زندگی می کردند . بطوری که از منابع چینی و سنگ نوشته های اورخون معلوم می شود، اوغوزها در فاصله قرون 8 ـ 7 میلادی در مناطق جنگلی و کوهستانی "اوتوکن" (در سیبری) زندگی می کردند. در منابع چینی از آنهابه نام "هوگوت" یاد شده است و محمود کاشغری هم در ( کتاب خود به نام ) " دیوان لغات ترک " اوغوز و ترکمن را یکی دانسته است . از نظر ریشه ی لغوی درباره ی اوغوز نظریات مختلفی ابزار شده است: اوغوز بمعنی تیرهایا قبیله ها (اوق + اوز) یا "اوق لار" آمده (در ترکی قدیم "اوز" و "ایز" علامت جمع بوده است)همچنین آوغوز یا آغوز به معنی اولین شیری است که از پستان جانوران گرفته میشود ......"اوغوزها" بعد از تشرف به دین اسلام با تشکیل بزرگترین امپراطوریها مانند امپراطوری سلاجقه و عثمانی نقش مهمی در تاریخ ایفاء نموده اند. نام "اوغوز" ابتدا در یکی از سنگ نوشته های "ینی سئی" به عنوان نام "ایل" ذکر شده است. در سنگ نوشته های اورخون که مربوط به خاقانهای "گوک تورک" در قرن هشتم میلادی است از اوغوزها یاد شده است. در امپراطوری "گوگ تورک"، "اوغوزها"، قسمت مهم جامعه ترک را تشکیل می دادند. در اینزمان "اوغوزها" در سواحل نهر "تولا" (شمال مغولستان کنونی) زندگی می کردند و هم چنین قسمت اعظم لشکریان "ایستمی خان"، خاقان دولت غربی "گوگ تورک" را "اوغوزها" تشکیل می دادند. بنظر می رسد
اوغوزهایی که در قرن دهم میلادی در سواحل رود "سیحون" زندگی می کردند اولاد "اوغوز"های اخیر با شند . از قرن دهم میلادی اوغوزهای ناحیه سیحون اسلام آوردند و از قرن یازدهم بطرف ایران و آسیای صغیر سرازیرشدند و از طرف مسلمانان به نام "ترکمن" نامیده شدند بطوری که بعد از دو قرن نام "ترک" و "ترکمن" جای "اوغوز" را گرفت . در سال 1035 میلادی قسمتی ازاوغوزها به "خراسان" آمدند و بعد از جنگ و جدال بالاخره "خراسان" را از "غزنویان" ( ترک های غزنوی )گرفتند و دولت سلاجقه را تشکیل دادند. در راس آنها برادران "چاغری بیگ" و "طغرل بیگ" فرزندان "سلجوق" از قبیله "قینیق" یکی از 24 قبیله "اوغوزها" بودند. آنها در مدت کوتاهی بعد از فتح ایران به "آسیای صغیر" حمله ور شدند و بعد از فتح "ملازگرد" (1071 میلادی) در اندک مدتی قسمت عمده آسیای صغیر را اشغال کردند و امپراطوری سلجوقی را تشکیل دادند.... در قرن یازدهم، دسته ای دیگر از اوغوزها از شمال "خزر" و "دریای سیاه" به بالکان رفتند و در آنجا مستقر شدند. ترکان کوچ نشین برخلاف قبایل عرب و کرد به شکل "ایل" یعنی: مجموعه ی قبیله ها زندگی می کردند. "اوغوزها" به مجموعه قبایل خود که از یک قوم بودند و سازمان مستقل سیاسی را تشکیل می دادند "ائل" یا "ایل" می گفتند. در میان سایر قبایل ترک به جای "ایل"، "بودون" یا "اولوس" گفته می شد.ایل "اوغوز" از 24 قبیله یا "بوی " تشکیل می شد که هرکدام مهر یا تمغای مخصوص داشتند. هر شش قبیله دارای یک "اونقون" (توتم) بودند. "اونقون"ها، مرغان شکاری (عقاب و شاهین و باز و امثال آنها) بودند و در نظر ترکان مقدس شمرده می شدند و گوشتشان حرام بود. هر قبیله مهر خود را بر احشام و اسبهای خود می زدند.
هر "قبیله" یا "بوی" به چند "اوبا" یا "طایفه" (اویماق، یوروک) تقسیم می شد رئیس ایل "یابقو" و رئیس قبیله "بیگ" نامیده می شد. عنوان "بیگ" ارثی بود و "یابقو"ها از میان "بیگ"ها انتخاب می شدند. کلمه "ایل" بمرور زمان معنی "کشور" را هم پیدا کرده است ولی در قدیم به سرزمین ایل و قبیله و طایفه "یورد" گفته می شد. "اوغوزها" ارتش و تشکیلات کشوری خود را به دو قسمت یمین و یسار تقسیم می کردند، برخلاف "مغول"ها شاخه یا جناح راست مهمتر از شاخه چپ بوده است. شاخه راست را "بوز اوخ" (تیر خاکستری)، شاخه چپ را "اوچ اوخ" (سه تیر یا سه قبیله )می گفتند. اداره ایل و حکومت در دست "بوز اوخ"ها و علامت آنها کمان بود. علامت "اوچ اوخ" ها تیر بود و به همین مناسبت "طغرل بیگ" وقتی وارد "نیشابور" شد (سال 1038 میلادی) کمانی به بازو و سه تیر به کمر داشت که نشانه فرمانروایی بر دو جناح "اوغوز" بوده است....
در "دیوان لغات الترک" و "جامع التواریخ" و "تاریخ آل سلجوق" اثر "علی یازیچی اوغلو" از قبایل و طوایف اوغوز مفصلاً یاد شده است. .... "ابوالغازی بهادرخان خیوه ای" در(کتابهای) "شجره تراکمه" و "شجره ترک" ضمن شرح حال اوغوزان از 24 قبیله اوغوز نامبرده است از این قرار: 1- قینیق (قبیله سلجوقیان) 2- قاییق 3- بایندر 4- ایوا (یا ییوا) 5- سالغور (یا سالور) 6- افشار7- بیگدلی (زبان بیگ)8- بوگدوز 9- بیات 10- یازقیر 11- اینور (یاایمور) 12- قارابولوک 13- آلکابولوک 14- ایغدیر 15- اورگیر 16- توتیرکا 17- اولایوندلوق 18- توگر 19- بچه نک 20- چووالدیر 21- چپنــی 22- چـاروق 23- یاپرلی 24- قارقین .....(سیری در تاریخ زبان و لهجه های ترکی - صفحه ی 113و بعد)
اینانلو ها
اینانلو یا آینالو یا ایناللو یکی از چند قبایل ترک اغوز بود که طی سده یازدهم از آسیای میانه به جانب آذربایجان کوچ نمودند. از آن پس منابع از حضور چندین گروه اینانلو در مناطق ایران وآناطولی سخن گفته اند.(۱) در مورد این مطلب که اینانلوها بعد از ورود به ایران در کدام منطقه ساکن شدند نظریاتی مختلفی وجود دارد.
۱-گروهی از مورخین را نظر بر این است که اینانلوها اول درمغان آذربایجان ساکن شدند سپس شاهان صفوی ؛ افشار وقاجار آنها را به مناطق دیگر از جمله مناطق فارس نشین کوچانیده اند.فورتسکیو ومینورسکی جزو این گروه از مورخان می باشند. "اینانلوها یی که در تهران؛ ساوه وقزوین قشلاق ود خرقان ییلاق می کنند ؛توسط آقا محمد خان قاجار از دشت مغان به این نواحی کوچانیده شده اند."(فورتیسکیو)(۲)
"آنها در مغان زندگی می کردند نادرشاه آنان را برای ایجاد سد دفاعی در برابر کردهای بیلبس به ناحیه خمسه کوچانیدند."(مینورسکی)
۲- گروهی دیگر از مورخین اعتقاد دارند که اینانلوها در بدو ورود به ایران در مناطق فارس نشین اقامت گزیدند. بعدا در دوره شاه عباس تیره های از اینانلوها وارد منطقه مغان شده اند(فسایی)
صاحب فارسنامه ناصری درمورد پیشینه‌ی تاریخی آنان می‌نویسد که اصل این اینانلو از «ترکستان است که در زمان سلاطین مغول بفارس آمده توقف نموده‌اند و در بیشتر اوقات چندین هزار نفر لشگر سواره و پیاده ازاین ایل در رکاب سلاطین خدمت نموده‌اند قشلاق این ایل یعنی جای زمستانة آنها بلوک حفر و داراب و فساست و ییلاق آنها بلوک رامجرد و مرودشت …. و این ایل به‌چندین تیره قسمت شده‌اند مانند:
3- در گزارشهای گروه سوم از مورخین چنین آمده است که یک گروه از اینانلوها همزمان با ینصر پاشا آز آناتولی به مغان آمده اند.این مورخان اعتقاد دارند که ینصر پاشا نامی به همراه اتباع خود از آسیای صغیربه ایران آمدو از شاه عباس اذن اقامت خواست شاه با خرسندی تقاضای ینصر پاشا را اجابت نمود وطوایف تحت تابعیت ائرا شاهسون نامید وبه ینصر پاشا فرمان داد تا برای اتباع خودییلاق قشلاق مناسبی بیابد. ینصر پاشا پس از گشت وگذارهای فراوان مغان وییلاقات کوه سبلان را در ایالت اردبیل انتخاب نمود وبه همراه خود که شامل 3300چادر بودند در آنجا اقامت اختیار کرد . .(راده؛اگرانوویچ و مارکف).
4-همچنین به نظر گروهی دیگردر زمانی که امیر تیمور کوره کن (کوره کن درزبان ترکی یعنی داماد که در فارسی گورکان تلفظ شده است.امیر تیمور کوره کن خود از ترکان ایل "بارلاس" بود )به قصد توسعه امپراطوری خود به آسیای صغیر لشگر کشید ایل "بیگدلی" در نواحی آسیای صغیر و شام (سوریه) سکونت داشت. با تسلط امیر تیمور بر این نواحی به صلاحدید وی بعضی ازایلات "اوغوز" از جمله ایل: "بیگدلی، افشار، قاجار، اینانلو، تکللو، استاجلو" به همراهی امیر تیمور رهسپار موطن پیشین خود یعنی ترکستان شدند (سال 800 قمری) چرا که به سبب روحیه سلحشوری و جانبازی ترکان و مهاجرتهای گوناگون از جمعیت آنان در ترکستان (آسیای میانه) کاسته شده بود . در طی این مسیر به هنگام گذر از ایران، با تقاضای خواجه علی سیاهپوش (840-794 ق) که از اجداد "شاه اسماعیل صفوی" بود و در این هنگام در "اردبیل" به ارشاد و تربیت نفوس مستعدان مشغول بود، امیر تمیور به ایلات: " بیگدلی" و "افشار" و .. اجازه داد که در ایران ساکن شوند وعده ای از این اسرای آزاد شده به اوطان خود برگشته وبقیه نیز در اردبیل و حوالی آن در سلک مریدان شیخ صفوی ماندگار شدند.(تاریخ دشت مغان. میرنبی عزیززاده). بدین ترتیب این گروه از ایلات ترک به ترکان بومی و باستانی ایران که فرزندان ترکهای متمدن سومری و ایلامی و اورارتویی و مادی و لولوببی و ..... بودند , پیوستند.
با مقایسه وتجزیه وتحلیل نظریات 4گروه مورخان فوق عقلی ومنطقی بنظر میرسد که ورود اینانلوها از آناطولی به اردبیل به صورت تدریجی انجام گرفته یک گروه در دوره خواجه علی سیاهپوش به همراه امیر تیمور بصورت اسرا وارد اردبیل شده اند وپس تقاضای خواجه علی سیاهپوش از امیر تیمور از اسارت آزاد و با تغییر مذهب از سنی عثمانی به شیعه غلات ساکن حوالی اردبیل شده اند. وگروه دیگر که خود در عثمانی دارای مذهب شیعه غلات بوده وبه علت آزار واذیت شیعیان توسط عثمانیها به شاه عباس پناه آورده و با اجازه واذن شاه عباس درییلاقات وقشلاقات حوالی اردبیل ساکن شده اند.
در مناطق فارس نشین ؛نواحی خرقان ؛خمسه موطن امروزی اینانلوها می باشد .قشلاق این ایل یعنی جای زمستانه آنها بلوک حفر و داراب و فسا ؛ اطراف گوی داغ و قلعه محمد علی خان نزدیک جاده قدیم تهران و قم و نواحی مجاور ساوجبلاغ و بوئین زهراست و ییلاق آنها در خرقان نزدیک گمیش لو؛ بلوک رامجرد و مرودشت …. و این ایل به‌چندین تیره قسمت شده‌اند مانند:
ابوالوردی، اسلام‌لو، افشار اوشاغی، امیرحاجی، ایران‌شاهی، بلاغی، بیات،
چهارده‌چریک، چیان، رادبگلو،دهو، دیندارلو، رئیس‌بگلو، زرندقلی،
سُرکلو، سکّز، قورت، قره‌قره، چغی‌لو، کرائی، گوکپر
آگاهیهای بیشتر دراین زمینه حاکی از آنست که پنجهزار خانوار از ایل اینانلو «از سنه 1295 زندگانی چادرنشینی را ترک گفته و به زراعت (پرداخته‌اند) و محل اقامت آنها بیشتر در مشرق و جنوبشرقی ایالت فارس است ….».
در مغان : درتقسیم بندی طوایف زیرگروه اینانلو یا اینکه اینانلو خود زیر گروه کدام طایفه بود به نوشته های مورخین روس وآلمان استناد می کنیم:
اگرانوویچ(ogranovich ) کمیسرسرحدی روسیه درامورشاهسونهای بیله سواردر1870م :
طوایف اصلی مغان وزیرمجموعه های این طوایف رابشرح زیر گزارش می کند:
قوجابیگلو( شامل 2تیره 400چادر) با طوایف فرعی مرادلو (200)ادولو(100) خلیفه لو(400)
بنده علی بیگلو(شامل 3تیره؛800چادر)با سه طایفه فرعی علی بابا بیگلو(200)بیگ باغی لو (100) خلفلو(50)
پولاتلو(شامل3تیره؛600چادر)باطوایف فرعی شیخ لو(250) آبی بیگلو((100) قوزاتلو(400) یورتچی(400)دورسون خوجالو(350)تکله(سه تیره؛600) یکه لو(50)
دمیرچی لو (شامل3تیره؛800چادر) با طوایف فرعی اینانلو(400)حاجی خوجالو(600) عربلو(100)
ساری خان بیگلو(شامل400چادر) با طوایف فرعی اجیرلو
طوایف پیر ایواتلو ؛ کلاش؛ کور عباسلو؛ گیکلو؛ یورتچی؛دورسون خوجالو که گفته می شود از طایفه اینانلو منشعب شده اند (ریچاردتاپر63-62) در اواخر قرن نوزدهم در زمره طوایف مستقل ایل شاهسون در آمدند.
در دوره صفویان اینانلوها ازنیروهای عمده ناحیه مغان بوده و بخش بزرگی از این ایل ازجمله گروههای تشکیل دهنده اتحادیه قیزیلباش های شاملو بودند.
ییلاقات وکوه اینانلو در حور
ییلاقات اینانلو در دامنه کوهستان سرسبز اینانلو ی حور با مختصات جغرافیایی 38°12'39"N 48°40'21"E : گسترده شده است. اینانلو مرتفعترین ییلاق دهستان بوده از سمت مشرق مشرف به خلج لر یوردی ؛ اسکندر یوردی هاچا قیه و.... جنگلهای تالش ازسمت شمال مشرف به بند آغزی ؛چیر ؛بیچنک و.... ازسمت جنوب متصل به ییلاقات قیزیل قیه واز سمت مغرب مشرف به دهستان حور می باشد . وجود چشمه های با آب گوارا وزلال و چمنزارهای جنت سا با انواع گونه های گیاهی هر بیننده ای را جذب می نماید. این منطقه در دوران قاراقویونلوها و آق قویونلوها منطقه ییلاقی وگوکپر (پیره ناخیرچی امروزی) محل اسکان اینانلوها بوده است . در اینکه نام یکی از دو تیره اصلی اینانلوهای شاهسون گوکپر بوده هیچ شکی وشبه ایی نیست .امروزه نیز در خمسه فارس گوکپر نام یکی از تیره های اینانلو می باشد . وجود ییلاقاتی با نام اینانلو و در نزدیکی آن وجود آبادی بنام گوکپر (نام یکی از دو تیره اینانلو) چه معنا ومفهومی می تواند داشته باشد. از آن گذشته رسم ایل اینانلو نیز بر همین منوال بوده که محل سکونت خود را به نام ایل خود؛" اینانلو" نامگذاری می کرده اند نمونه بارز آن در 15 کیلومتری اردبیل به تبریز روبروی سه راهی سرعین؛ نام روستای محل اسکان اینانلوهای امروزی همان اینانلو می باشد. کوچروان ترک و بعدها شاهسون علاوه بر ییلاقات اینانلو در سایر ییلاقهای تالش وباغرو تملک وتصرفاتی داشتند. قبل از اینانلوها جلایریان در منطقه جلایر ؛ همزمان با اینانلوها ؛خلج ها در خلجلر یوردی وقارا قویونلوها در اسکندر یوردی و ..... ساکن بوده اند و تا دوران معاصر نیز برخی شاهسونهای مغان بر ییلاقات قسمت غربی اینانلو تصرف وتملک داشتند.
پیره ناخیرچی یا گوکپر؟
در اوایل پیروزی انقلاب ایران در سال 1357 که کاوش بی رویه وآزادانه آثار باستانی منطقه توسط یغماگران بصورت شبانه روزی انجام می گرفت و علاوه بر اهالی منطقه از گوشه وکنار ایران چپاولگران ناآگاه آثار ملی مثل قوم مغول جهت حفر و به غارت بردن آثار زیر خاکی روانه منطقه حور می شدند.
از زبان یکی از نسخه خوانان آن زمان شنیدم که اسم پیره ناخیرچی در کتب خطی وقدیمی گوکپر است. از سال 57 تا سال 88 در سطور کتب چاپی وخطی واینترنت دنبال این کلمه می گشتم . که خوشبختانه گمشده خود را در کتاب ریچارد تاپر یافتم. .
گوکپر نام یکی از دو تیره اصلی اینانلوهای شاهسون بوده است. یکی از سران برجسته تیره گوکپر اینانلوی شاهسون مدعی شده که اجداد وی در زمان شاه عباس اول به مغان کوچیده ودر زمره شاهسونها درآمدند . اما وی اشاره به این مطلب نمی کند اجداد او از کدام ناحیه کوچیده ودر مغان ساکن شدند.(فارسنامه ناصری 1313)
[غلامحسین‌خان شاهسون سرتیپ توپخانه مبارکه ولدالصدق حسین‌خان شهاب‌الملک می‌گفت که در زمان شاه عباس که بعضی از ایلات شاهیسون شدند اجداد من با طایفة خود ازایل کوگ‌پر برخواسته (برخاسته!) شاهیسون شدند یعنی شاه‌دوست]؛
دبیر ستاد انتخابات استان اردبیل اسامی 118 نامزد انتخابات دهمین دوره مجلس شورای اسلامی را اعلام کرد.
به گزارش کمیته اطلاع رسانی ستاد انتخابات استان، ماریا موسوی روز پنجشنبه اسامی نامزدهای نمایندگی مجلس از پنج حوزه انتخابیه استان اردبیل را به شرح ذیل برشمرد:
حوزه انتخابیه اردبیل، نمین، نیر و سرعین :
1-منصور آزادی دولق 2- کامران اژدری 3- میثم اسحقی خانگاه 4- هوشنگ اسمعیل زاده خیلیل آباد 5- مصطفی افضلی فرد 6- بابک اقبال 7- حسام اکبرزاده 8- رستم اکرامی 9- حمیدرضا امانی 10- فاطمه امیری رز 11- صدیف بدری 12- احد بیوته 13- ولی پرویزی پیله رود 14- فرهاد توحیدی احدبیگلو 15- اکبر نیکزاد 16- زهرا نیک طبع 17- ایرج وثوقی نیری 18- مهدی یسری 19- غلامرضا یعقوبی 20- یحیی عیوض صحرا 21- لطفعلی عیوضی 22- قاسم فتحی کرم شاهلو 23- علیرضا فروغیان 24- محمد فیضی زنگیر 25- همت قلیزاده جید 26- رضا کریمی 27- حمید گلی زاده 28- علی محب الماس 29- فخرالدین محمدی 30- فرزاد ملکی نژاد 31- سید کاظم موسوی 32- اقلیمه نصیری سقزلو 33- علیرضا نگهدار 34- سیامک جدی رحیم بیگلو 35- شهریار حبیب زاده کرجان 36- مرجان حسین زاده نمدی 37- منصور حقیقت پور 38- عبدالرحمان حیدرزاده 39- لطیف خواجوی 40- فرهاد رحیمی سکاک 41- همایون آقا رضایی اشترنیان بروجرد 42- بهاالدین رنجبر سارخانلو 43- محمدرضا رهبر 44- علی ساجدی 45- محمدرضا سرداری سیار 46- فهمیه سلطانی کیا 47- ابراهیم صفری انزابی 48- زهرا عبدی پیرالقر 49- موسی عیسی زاده.
